05 Ocak 2015 Pazartesi, 1511Güncelleme: 1542


“Sanal kolonoskopi” uygulaması ile kolonoskopiden korkan kişilere kolon kanserinde erken teşhis imkanı sağlanıyor

Onaylanmadı
Kolonoskopiden korkanlara müjde
Bu resim yeniden boyutlandırılmıştır, tam halini görmek için tıklayınız.

Radyoloji Uzmanı Doç. Dr. A. Turan Ilıca; kolonoskopiye alternatif olarak uygulanan anestezi ve ağır hazırlık süreci gerektirmeyen sanal kolonoskopi hakkında bilgiler verdi:

Kalın bağırsak (kolon) kanseri diğer adı ile kolorektal kanserin (kolon ve rektum kanseri-CRC), kalın bağırsak iç yüzeyini örten tabakayı oluşturan hücrelerden gelişir. Kolorektal kanseri; organlar içerisindeki doku üzerinde bulunan vücut hücrelerinin DNA'sının, kanser hastalığının etkisi ile bozulması ve anormal derecede büyümesi olarak tanımlayabiliriz. Dünyada bağırsak tümörleri ölüme en çok sebep olan kanserlerden biridir. Bu nedenle risk grubundaki bireylere tarama yapılması gerekmektedir. Günümüzde tarama amaçlı en çok başvurulan tetkiklerin başında kolonoskopi geliyor. Ancak kolonoskopi hastalar için için zahmetli bir ön hazırlık ve anestezi alma zorunluluğunu da beraberinde getirir. Ayrıca bağırsakların uzun ve kıvrımlı olduğu hastalarda istenilen sonuç elde edilemeyebilir. Son yıllarda bilgisayarlı tomografı (BT) teknolojisindeki gelişmeler sayesinde kolonoskopiye alternatif olarak "sanal kolonoskopi" adı verilen yeni bir tarama yöntemi geliştirilmiştir. Sanal kolonoskopi işlemi, anestezi uygulamasına gerek duyulmadan, beş dakika gibi kısa bir sürede gerçekleştirilebiliyor. Kolonoskopide olduğu gibi bu uygulama içinde önceden bir bağırsak temizliği ve diyet öneriliyor ancak ağır bir ön hazırlığı bulunmuyor. Yapılan tetkik sonrasında da hasta süreci daha basit tolere ediyor
10 MM ÜZERİNDEKİ POLİPLERDE BAŞARI ORANI YÜZDE DOKSAN

Amerikan Gastroenteroloji Derneği, 50 yaş üstü kişilerin her beş yılda bir sanal kolonoskopi uygulamasını tavsiye etmektedir. Sanal kolonoskopi'nin, 10 milimetre üzerindeki polipleri yakalama duyarlılığı yaklaşık yüzde 90'ların üzerindedir. Ayrıca sadece bağırsağın iç yüzeyini değil dış yüzeyini ve karın içerisindeki diğer organların da görüntülenmesi sayesinde mini bir check-up uygulanmış olur.

AĞRISIZ ACISIZ KOLONOSKOPİ

Gebeler ve çocuklar dışında herkese uygulanabilen sanal kolonoskopi öncesinde hastanın 2 günlük diyet yapması gerekiyor. Yapılacak diyetler kolonoskopiye göre daha hafif ve basit uygulanabilir özelliktedir. Hasta, sanal kolonoskopi esnasında herhangi bir ağrı ya da acı çekmez sadece çekim öncesinde bağırsakları genişletmek için hastaya verilen hava nedeniyle hafif şişkinlik hisseder. Beş dakikadan uzun sürmeyen çekim sonrasında eğer tetkik normal çıkmışsa hastayı kolonoskopiden kurtulmuş oluyoruz. Ancak sonuçlarında polip, duvar kalınlaşması gibi şüpheli bir vaziyet görülürse, hasta kolonoskopiye yönlendiriliyor. Sanal kolonoskopiye gelen bireylerin yaklaşık yüzde sekizinde kolonoskopi yapılmasını gerektiren bulgular yakalıyoruz. İşlem sırasında hastaya bir miktar radyasyon veriliyor ancak alınan bu doz yaklaşık olarak İstanbul-Newyork uçak yolculuğuyla alınan radyasyon dozuna yaklaşık bir değer. Tümörü erken evrede yakalamak ya da tümör olabilecek polipleri çıkarmak ile hastanın yaşam süresini uzatılmış oluyor.

ERKEN TANI HAYAT KURTARIR

Kolorektal kanser sıklığı ürkütücü olmasına karşın hastalıkla ilgili iki noktanın çok iyi bilinmesi gereklidir: Her şeyden önce kalın bağırsak kanseri önlenebilir bir hastalıktır. Ayrıca kalın bağırsak kanseri, erken evrede yakalandığında tam şifa ile tedavi edilmesi mümkün olan bir hastalıktır. Dolayısıyla henüz bulguları olmayan bireylerde bile kanser yönünde bir değişim varsa, sanal kolonoskopi ile erken tanı ve erken tedavi ile kolon kanserleri önlenebilir. Kolon kanserlerinde erken tanı açısından farklı yöntemler mevcuttur. Hastada tarama testi olarak; rektal tuşe, rijit rektosigmoidoskopi, fleksibl fıberoptik sigmoidoskopi, kolonoskopi, çift kontrast kolon incelemeleri, tümör belirleyicileri, dışkıda saklı kan testi kullanılır.



SANAL KOLONOSKOPİNİN AVANTAJLARI

- Kolonoskopiye göre ön hazırlık süreci daha basit tolere ediliyor.

- Uygulamada anestezi uygulaması gerekmiyor.

- Tetkik sonrası bireyin tolerasyon daha kolay.

- Bağırsağın sadece içi değil, dış yüzeyi de görülebilir.



KİMLER GENETİK RİSK ALTINDA?

- Ailede (birinci ve ikinci derecede akrabalar) kalın bağırsak kanseri hikayesi

- Ailede (birinci ve ikinci derecede akrabalar) kalın bağırsakta polip hikayesi

- Hastada kalın bağırsak poliplerinin olması

- Hastanın daha önce kalın bağırsak kanseri nedeniyle ameliyat olmuş olması

- Ülseratif Kolit (iltihabi bağırsak hastalığı)

- Diğer organların özellikle meme ve uterus (rahim) kanseri hikayesi
KOLON KANSERİNDE RİSK FAKTÖRLERİ

Coğrafya: Hastalığın dünyadaki dağılımı bölgeler arasında farklılıklar gösterir. Kuzey Amerika ve Yeni Zelanda'da sıkken, Afrika ve Orta Amerika'da daha az görülür.

Yaş: Kolorektal kanser görülme sıklığı 40 yaşından itibaren artar. ABD'de yapılan bir taramada; 40 yaş altındaki hastalarda kolorektal kanser görülme oranı yüzde 0.05-0.06 iken aynı nispet 40-60 yaş arası on kat artarak yüzde 0.6-0.8 ve 60-80 yaş arasında yaklaşık yüz kat artarak yüzde 3-4 olarak bulunmuştur.

Aile hikayesi ve genetik: Ailede kolorektal kanser bulunması bir diğer risk faktörüdür. Birinci radde bir akrabada kolorektal kanser bulunmasıyla risk 1.7 kat artarken, ikiden çok kolorektal kanser bulunduğunda risk 2.7 kat ve 45 yaş altı akrabalarda kolorektal kanser varlığında 5.3 kat artar.

Şişmanlık: Yağdan varlıklı ve posalı yiyeceklerden fukara beslenme bilinen risk faktörleridir.